İlk fotoğraf makinesi ile ilgili olarak pek çok farklı kaynakta, pek çok farklı bilgiyle karşılaşmış olabilirsiniz. Bazı kaynaklarda fotoğrafın tarihinin temel konsept olarak MÖ 5. yüzyıla kadar uzandığı söylenir. Bazı kaynaklar ise ilk fotoğraf makinesi ile ilgili gerçekçi girişimlerin 15. yüzyılda başladığından bahseder. Ancak günümüzde kullandığımız fotoğraf makinelerinin atası olarak bilinen tarihteki ilk fotoğraf makinesi 19. yüzyılın sonlarında icat edilmiş olabilir.
Peki, bu işin aslı ne ve ilk fotoğraf makinesi ne zaman icat edildi? İlkoloji olarak sizin için kapsamlı bir rehber hazırladık.
Tarihteki İlk Fotoğraf Makinesinin Yolculuğu
“Fotoğraf makinesi ilk ne zaman çıktı?” sorusunun izini sürmeye başladığınızda, yolunuz MÖ 10. yüzyıla kadar ulaşabilir. Ancak bu tarihlerde ortaya çıkan bir fotoğraf makinesinden söz etmek mümkün değildir. Burada ortaya çıkan fotoğrafın temel çalışma prensipleridir. Yani “İlk fotoğraf makinesi nasıl çalışır?” sorusuna cevap niteliği taşır.
Bu çalışmalar asırlar boyunca devam etmiş; 10. yüzyılda müslüman bilginlerin gümüş nitratın güneş ışığı etkisiyle karardığını bulması 15. yüzyılda tarihin en büyük sanatçılarından olan Leonardo Da Vinci’nin çalışmaları fikirlerin gelişmesini sağlamıştır. Örneğin Leonardo Da Vinci’nin karanlık bir odadaki bir delikten dış dünyadaki görünümleri aksettirmesi fotoğrafçılık tarihindeki önemli gelişmelerden biri olmuştur.
Işığın kimyasal maddeler üzerindeki etkisinin keşfedilmesi dünyanın ilk fotoğraf makinesi için çok daha önemli bir gelişme olmuştur. Örneğin 1725 yılında gümüş nitrat ve kireçle kaplı kağıt üzerine bir şekil yerleştirilip güneşte bekletildiğinde, şeklin izinin kağıda geçtiği görülmüştür. Bu da ilk fotoğraf makinesi için devrim niteliğindedir. 19. yüzyılın başlarında kağıdın gümüş nitratla işlenmesi sonucu ilk negatif görüntüler elde edilmeye başlamıştır. Ancak bu görüntülerin vernikle şeffaflaştırılan kağıttan metal levhalara aktarılması ilk fotoğraf makinesi için dönüm noktası olmuştur.
İlk Fotoğraf Makinesi Ne Zaman Yapıldı?
1820’li yılların sonunda Fransız Joseph Nicephore Niepce, ışığa duyarlı bir yüzeyle ilk kalıcı görüntüyü elde eder. Bu gelişmenin ardından Louis Daguerre 1837’de Daguerreotype’ı ortaya koyarak ilk başarılı fotoğraf tekniğine de ilham olur. Ancak Louis Jacques Mande Daguerre tarafından geliştirilen bu yöntemde pozlama süresi dakikalar sürmüştür.
1850’li yıllarda ıslak plakalar kullanılmaya devam etmiş, özellikle portre çekimlerinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. 1870 yılından sonra Richard Maddox kuru jelatin plakalarla yeni bir devir başlatmıştır. Pozlama süreleri kısalmış, kameralar küçülmüş, taşınabilir hale gelmiştir. Bu da modern fotoğraf makinelerinin temelini oluşturmuştur. Peki, modern fotoğraf makinelerinin atası olan ilk fotoğraf makinesi ne zaman yapıldı ve ilk fotoğraf makinesi adı neydi?
Louis Daguerre’in yöntemiyle dönemin en net ve kalıcı görüntüleri elde edildi. Ancak her kare tekti ve çoğaltılamıyordu. Ayrıca uzun pozlama süreleri nedeniyle hareketli objeleri yakalamak mümkün değildi. Daguerre ile Niepce tarafından tasarlanan bu ilk fotoğraf makinesi 1839 yılında Alphonse Giroux tarafından üretildi. Pek çok kaynağa göre ilk fotoğraf makinesi olarak kabul edilen bu cihazın bileşenleri objektif, karanlık çekim bezi ve gümüş kaplı plakalardı.
Dolayısıyla “İlk fotoğraf makinesi ne zaman icat edildi?” sorusuna 1839 olarak cevap vermek mümkündür.
Fotoğraf Makinesiyle Çekilen İlk Fotoğraf
Niepce’nin 1826 yılında evinin penceresinden çektiği “Le Gras’ın Penceresinden Görünüm” isimli fotoğraf, fotoğraf makinesiyle çekilen ilk fotoğraf olarak kabul edilir. Dünyadaki ilk fotoğraf makinesinin çektiği bu ilk fotoğraf, aynı zamanda dünyanın bilinen ilk kalıcı fotoğrafıdır. Bu fotoğraf her ne kadar netlikten uzak olsa da tarihi değiştiren anlardan birine şahitlik eder. Niepce bu andan sonraki hayatında fotoğraf çekme tekniklerini iyileştirememiştir ancak ortağı Daguerre fotoğraf sanatını halka açacak önemli teknikler geliştirmiştir.
Fotoğraf tarihi açısından önemli yere sahip olan ve ilk fotoğraf makinesi ile çekilen ilk fotoğraf olarak kabul edilen “Le Gras’ın Penceresinden Görünüm” bugün Texas Üniversitesi’ne bağlı Harry Ransom Center’da, özel koşullarda saklanır. Bu fotoğraf, “İlk fotoğraf makinesi ne zaman kullanıldı?” sorusuna da cevaptır.
İlk Fotoğraf Makinesi Markası ve İlk Analog Fotoğraf Makinesi
Aslında bazı kaynaklarda ilk fotoğraf makinesi mucidi olarak George Eastman gösterilir. Çünkü Eastman’in tasarımı modern fotoğraf makinelerinin öncüsü olarak kabul edilir.
George Eastman, 1888 yılında ilk fotoğraf makinesi markası olan Kodak’ı kurdu. Eastman, bu girişimiyle birlikte fotoğrafçılığı sıradan insanlar tarafından yapılabilecek hale getirdi. Bu yüzden bazı otoriteler tarafından ilk fotoğraf makinesi olarak kabul edilir. Yani ilk fotoğraf makinesi tarihi olarak 1888 yılını göstermek de yanlış olmayacaktır.
Eastman içinde film bulunan Kodak fotoğraf makinelerini piyasaya sürdüğünde yalnızca 10 poz çekilebiliyordu. Ardından cihazdaki film karanlık odada banyo ediliyor, içine yeni film yerleştirilerek kullanıcılara geri gönderiliyordu. Bu sistem sayesinde büyük ve hantal fotoğraf makinelerinin devri sona erdi. Bu tasarım aynı zamanda ilk analog fotoğraf makinesi olarak kabul edilebilir.
İlk fotoğraf makinesi icadı yapılan farklı çalışmaların önünü kesmemiştir. 1870 yılında Hermann Vogel emülsiyonları muhtelif banyolara batırarak ışığa duyarlılığı artırma yöntemini geliştirir. Sonrasında sınırlı ışık spektrumuna duyarlı olan ontokromatik filmin yanında pankromatik filmler kullanmaya başlar. Bu da daha geniş renk aralığı yakalanmasını sağlar.
İlk Fotoğraf Makinesi Özellikleri
İlk fotoğraf makinesi denildiği zaman farklı teknikler kullanan ve farklı özelliklere sahip olan fotoğraf makinelerinden bahsetmek mümkündür. Örneğin “İlk fotoğraf makinesi filmi nasıl icat edildi?” diye soracak olursanız, bunun için 1888 tarihine bakmak gerekir. Kodak No.1 adıyla George Eastman tarafından üretilen ve film kullanan bu ilk fotoğraf makinesi, cam plakalar yerine film rulolar kullanmıştır.
Farklı teknikler kullanan diğer ilk fotoğraf makinesi özellikleri ise şunlardır:
- İlk 35 mm fotoğraf makinesi 1925 yılında Oskar Barnack tarafından geliştirilmiştir. Sinema filmlerinden uyarlanan 35 mm’lik bir film kullanılmış ve teknoloji hem sokak hem belgesel fotoğrafçılığına öncülük etmiştir.
- Vizörden gerçek zamanlı görüntü sunan ilk SLR fotoğraf makinesi 1936 yılında geliştirildi. Kine Exakta adı verilen bu model hem odaklamada hem kompozisyonda devrim yaratan ilk fotoğraf makinesi oldu.
- Anında görüntü veren ilk fotoğraf makinesi 1948 yılında, Polaroid Land Camera Model 95 adıyla üretildi. Edwin Land tarafından geliştirilen bu model çekimden yalnızca birkaç dakika sonra fotoğraf basabiliyordu.
- İlk dijital fotoğraf makinesi Steven Sasson tarafından 1975 yılında geliştirilmiştir. 0.1 MP çözünürlüğe sahip olan ve kaset bandına kayıt yapan bu fotoğraf makinesi dijital çağın başlangıcı simgeler. “İlk fotoğraf makinesi kaç kilo?” sorusuna cevap vermek mümkün değildir ancak bu ilk dijital fotoğraf makinesinin ağırlığının 3.6 kg olduğu bilinmektedir.
- 1991 yılında Nikon F3 gövdesine dijital modül eklenerek tasarlanan Kodak DCS 100, DSLR türündeki ilk fotoğraf makinesi olarak kabul edilir.
- 2000 yılında geliştirilen Sharp J-SH04 modeli, entegre kamerası bulunan ilk cep telefonu olarak tarihe geçmiştir. Bu, fotoğraf çekip paylaşmayı mobil hale getiren bir teknolojidir.
İlk renkli fotoğraf makinesi denildiğinde ise doğrudan bir tarih vermek mümkün değildir. Ancak ilk renkli fotoğraf 1894 yılına tarihlendirilebilir. Gabriel Lipmann tarafından interferens yöntemiyle çekilen bu fotoğraf, fotoğrafçıya Nobel Fizik Ödülü’nü kazandırmıştır.
Canon ilk fotoğraf makinesi üretimini diğer markalara oranla biraz daha geç başlatmıştır. Örneğin tarihte bilinen Canon marka ilk fotoğraf makinesi 1936 yılında üretilmiştir.
Dış dünyadaki görüntüleri yakalamayı kolaylaştıran fotoğraf makinesi, elde edilmesi zor bir hayali gerçeğe dönüştürmüştür. Ufak bir deliğin sızdırdığı ışığı karanlık kutu aracılığıyla yansıtan devasa ilk fotoğraf makinesi, bugün artık ceplerimize kadar girmiştir.