İlk filozof olarak kabul edilen düşünür Thales’tir. Miletli Thales olarak anılan düşünürün yaşadığı dönem kesin olarak bilinmemekle birlikte MÖ 624/623 – MÖ 548/545 yılları arasında yaşadığı kabul edilir. Thales’in doğduğu yer günümüzde Aydın ilinin sınırlarındadır. Thales için ilk batılı filozof tabiri de kullanılabilir. Çünkü kendisinin Mısır’daki bilginlerden eğitim aldığını savunan farklı görüşler vardır. Mısır’da bulunan matematikçilerin Thales’e eğitim verdiği iddia edilmektedir. Ancak genel kanı Thales’in kendini eğittiği yönündedir.
MÖ 6. yüzyılda yaşayan Thales hakkında birçok çelişkili bilgi de mevcuttur. Yazılı eserinin olup olmadığı konusunda bile farklı fikirler ortaya atılır. Gündoğumu ve Ekinoks Üzerine isimli bir eseri olduğu iddia edilir.
“Thales neden ilk filozoftur?” sorusuna yanıt olarak düşüncelerini açıklayış biçimi verilebilir. O dönemde yaygın olarak birtakım olayların mitolojik dayanaklarla açıklanması ve tanrıların bir şeylerin sebebi olduğu düşüncesi hâkimdir. Ancak Thales bunu kırarak akla ve mantığı esas alan şekilde düşüncelerini ortaya koymuştur.
“İlk filozof kimdir?” sorusunun yanıtı olarak bilinen Thales suyu temel alarak doğa olaylarını açıklar. Doğa olaylarının kaynağını doğada araması bilimin gelişmesi açısından da bir öncü niteliğindedir. Ayrıca Thales mitolojiden tamamen kopmadan mitolojiyi akılsal bir çerçeveye oturtmaya çalışmıştır.
Tarihin ilk filozofu olan Thales, Yedi Bilgeler’den ilki olarak da kabul görür. Yedi Bilgiler, Thales’in yaşadığı dönemde öne çıkan filozoflardan meydana gelir. Thales MÖ dönemde listenin ilk sırasında yer alır ve bilge kabul edilir. Aynı zamanda listede yer alan diğer isimler şöyledir:
- Lindoslu Cleobulos
- Midillili Pittacus
- Korinthli Periander
- Prieneli Bias
- Atinalı Solon
- Spartalı Chilon
“Felsefenin ilk filozofu kimdir?” sorusuna cevap olan Thales’in yetiştirdiği ilk öğrenciler Anaksimandros ve Anaksimenes’tir. Thales in felsefe tarihine damga vuran düşüncelerinden biri ruhun ölümsüz olduğuna inanmasıdır. İlk çağ filozofları için ilham kaynağı olan Thales matematik ve geometride pek çok teorem de geliştirmiştir.
Felsefe Terimini İlk Kullanan Filozof Kimdir?
İlk filozof Thales olsa da felsefe terimini ilk defa kullanan filozof farklıdır. Bu terim ilk defa Pythagoras tarafından kullanılmıştır. Ancak terimi daha çok dinî ve ahlaki açıdan ele almıştır. Günümüzdeki anlamına yakın şekilde felsefe terimini ilk kullanan Aristoteles’tir.
İlk Kadın Filozof Kimdir?
İlk filozof kadar merak edilen konulardan biri de ilk kadın filozofun kim olduğudur. Thales ile ilk kadın filozofun yaşadığı zaman dilimi arasında ciddi bir farklılık vardır. Bu demek oluyor ki ilk filozof Thales’ten itibaren felsefede bir erkek hâkimiyeti söz konusudur. “İlk kadın filozof kimdir?” sorusuna yanıt olarak Hypatia cevabını vermek gerekir.
İlk kadın filozof Hypatia 370–415 yılları arasında yaşamıştır. Tıpkı Thales gibi o da felsefenin yanı sıra matematikle de ilgilenir. İlk kadın filozof güzelliğiyle de dikkat çekici biridir. Ancak güzel filozofun sonu oldukça trajik olur. Din adamlarının halkı kışkırtması sonucu taşlanarak öldürülür. İlk kadın filozof olarak kabul edilen Hypatia’nın öldürülmesinin nedeni ise vali ve psikopos arasındaki sorunların kaynağı olarak görülmesidir. Vali’nin Hypatia’ya aşık bir adam olduğunu ve onu her koşulda savunduğunu da söylemeden geçmek olmaz.
İlk İslam Filozofu Kimdir?
İlk İslam filozofu olarak kabul edilen isim Kindî’dir. 801 yılında Basra’da doğan Kindî, felsefenin yanı sıra pek çok bilim dalıyla ilgilenmiştir. Ayrıca Abbasi halifeleri için özel astrologluk yapmıştır. İslam dünyasındaki ilk filozof olarak kabul edilen Kindî, Platon ve Aristoteles gibi düşünürlerden etkilenmiştir.
İslam dünyasındaki ilk filozof kabul edilen Kindî felsefeyi Tanrı’ya ulaşma amacıyla açıklar. Bunu yapmanın yolunu ise akıl yürütmeyle bağdaştırır. Kindî’nin 20 farklı alanda eserleri vardır. Bu eserler arasından bazıları Latince’ye bazıları da İbranice’ye çevrilmiştir.
İlk Türk Filozof Kimdir?
İlk Türk filozof olarak kabul edilen isim Farabi’dir. Farabi’nin doğum tarihi 872 yılı olarak bilinir. Ölüm tarihi ise 951 yılıdır. Farabi Muallim-i Sani ünvanıyla anılır. Bunun anlamı ikinci öğretmendir. Muallim-i Evvel yani birinci öğretmen Aristo’dur. Farabi, Platon’un düşüncesini benimser. Ancak Aristoteles’in fikirlerinden de yararlanır.
Türk dünyasındaki ilk filozof olan Farabi, Allah inancını felsefenin merkezine koyar. Ünlü düşünür insanın amacını Allah’a varmak olarak açıklar. Farabi’nin çok fazla eseri olsa da az sayıda eseri günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır
Türk ilk filozof Farabi yaşadığı dönemin bilim dili Arapça olduğu için eserlerini de bu dilde yazmıştır. Farabi’nin eserlerinden bazıları şunlardır:
- El-Medînetü’l-Fâzıla
- Kitâbü’l-Mille
- İhsâ’ü’l-‘Ulûm
- Et-Tenbîh ‘alâ Sebîli’s-Sa’âde
- Es-Siyâsetü’l-Medeniyye
- Tahsîlu’s-Sa’âde
- El-İbâne ‘an Garazi Aristotâlîs fî Kitâbi Mâ Ba’de’t-Tabî’a
- Fusûlü’l-Medenî
- El-Cem’ Beyne Re’yeyi’l-Hakîmeyn
- ‘Uyûnü’l-Mesâ’il
- Me’âni’l-‘Akl
- Fusûsü’l-Hikem
- Risâle fîmâ Yenbagi en Yükaddem Kalbe te’allümi’l-Felsefe
- Kitâbü’l-Burhân
- Et-Ta’lîkat
- Kitâbü’l-Hurûf
Farabi’yi bu denli önemli kılan nedenlerden biri mantık alanındaki katkısıdır. Ayrıca eserlerinde mantığın yanı sıra dil felsefesi ve epistemoloji üzerine incelemeler yaptığı da görülür. İslam dünyasında da Farabi’nin önemli bir yeri vardır. Türk dünyasındaki ilk filozof Farabi, Meşşailik adı verilen akımın ikinci temsilcididir. Meşşailik akımında Aristocu görüş ağırlık kazanır. Bu okulun temsilcileri arasında Kindî ve Farabi’nin yanı sıra İbn-i Sina da vardır.